Metale ciężkie to grupa metali i niemetali charakteryzująca się dużą gestością i właściwościami toksycznymi. Do grupy metali ciężkich zaliczamy: miedź, żelazo, ołów, chrom, kadm, rtęć, mangan, nikiel, cynk, natomiast z niemetali zaliczymy selen.
W przyrodzie metale ciężkie występują w postaci mikroelementów (np. cynk, żelazo czy miedź) i są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu. Mikroelementy występują w ściśle określonych proporcjach. Zaburzenie proporcji mikroeelementów może spowodować zaburzenia organizmu. Natomiast dostanie się metali ciężkich, takich jak rtęć czy kadm, może doprowadzić nawet do śmierci. Wyróżniamy trzy metale ciężkie, które należą do tzw. ‚pierwiastków śmierci”. Do „pierwiastków śmierci” zaliczamy kadm, arsen i ołów, a obecność tych metali w żywym organiźmie powoduje uszkodzenie układu nerwowego, nerek i wątroby. Mogą pojawić się problemy z widzeniem, koncentracją, odrętwienie, a także mogą wystąpić problemy z poruszaniem się. Często przyczyniają się do powstania nowotworu.
Toksyczność metali ciężkich to nie jedyny problem metali, ale duża zdolność akumulowania się tych pierwiastków w organiźmie. Niekiedy dopiero po kilku latach możemy odczuwać skutki zdrowotne związane z kontaktem z metalami ciężkimi. Niestety, kontakt z metalami ciężkimi mamy na co dzień. Metale występują z glebie (nie ulegają rozkładowi), wodzie i powietrzu. Do środowiska dostają się poprzez przemysłową działalność cżłowieka. Do zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi dochodzi przez przemysł: hutniczy, metalurgię żelaza, nawozów sztucznych, azbestowy, szklarski, ceramiczny, elektrotechniczny, elektrownie węglowe czy przemysł koksowniczy. Najbardziej zagrożona jest roślinność występująca na obszarze przemysłowym. Rośliny bardzo szybko wchłaniają zanieczyszczenia, a co za tym idzie konsumpcja tych roślin przez człowieka. To człowiek narażony jest na zatrucia organizmu. Dlatego warto zadbać gdzie sadzimy warzywa czy owoce. Musimy zadbać o większą higienę związaną z myciem warzyw i owoców, a przede wszystkim gotować je w dużych ilościach wody. W nagłych przypadkach należy udać się do lekarza, ponieważ zagrożone może być nasze życie.