Dodatek stopowy

Dodatek stopowy to metal lub inny materiał dodany w bardzo malych ilościach do stopu w celu polepszenia jego charakterystyk.

Do najpopularniejszych dodatków do stopu stali należą:

  • chrom: przyczynia się do rozdrobnienia ziarna, zwiększenia wytrzymałość stali, podwyższa jej hartowność, a stosowany jest głównie w stalach narzędziowych;
  • nikiel: obniża prędkość hartownia oraz temperaturę przemiany austenitycznej. W rzeczywistości przyspiesza proces hartownia stali oraz zwiększa głębokość hartowania;
  • molibden: znacznie zwiększa hartowność stali oraz podnosi wytrzymałość i odporność na pełzanie. Ponadto zmniejsza kruchość stali. Ponadto poprawia spawalność, zwiększa odporność na działanie wysokich temperatur i działanie wodoru i siarkowodoru;
  • wolfram: powiększa wytrzymałość oraz zwiększa drobnoziarnistość stali;
  • mangan: bardzo podwyższa wytrzymałość na rozciąganie, uderzenie i ścieranie;
  • kobalt: znacznie powiększa jej twardość oraz zwiększa drobnoziarnistość stali. Z całej grupy pierwiastków jako jedyny zmniejsza hartowność;
  • wanad: znacznie powiększa twardość oraz zwiększa drobnoziarnistość i hartowność stali;
  • tytan: jest dodatkiem do stali kwasoodpornych;
  • krzem: zwiększa kruchość stali, ale traktowany jest jako niepożądany gość w stalach sprężynowych;
  • miedź: lubiany i pożądany pierwiastek i posiada podobne właściwości do żelaza. Miedź jest jednak bardziej odporna na korozję;
  • glin: znajdziemy go w stali uspokojonej, odtlenia stal.

Stopy otrzymujemy przez stapianie składników w stanie ciekłym i odlewanie. Stopy są tworzywem w właściwościach metalicznych, gdzie metal jest osnową, a poza nim spotykamy jakis dodatek. Ten dodatek nazywany jest dodatkiem stopowym. Dodatki wprowadza się dla poprawienia wytrzymałości metalu. W takich przypadkach pogarszają się inne właściwości jak plastyczność, przewodnictwo cieplne czy elektryczne. Poza tym najczęściej znacznemu pogorszeniu ulega odporność metalu na korozję.

Podobne artykuły